چای بهترین نوشیدنی در رفع خستگی
چای (شای) پس از آب، پرمصرف‌ترین نوشیدنی جهان است. بسیاری حتی ترجیح می‌دهند به جای نوشیدن آب، چای بنوشند.چای از دیر باز در فرهنگ و معیشت ما جایگاه ویژه‌ای داشت. اصولا در اکثر اوقات روز چای می‌نوشیم به ویژه هنگام صرف صبحانه و عده‌ای هم حتما باید بعد غذا چای بخورند. در مراسمات مختلف در ابتدا با چای از مهمان پذیرائی می‌کنیم مخصوصا صرف چای از آداب مراسم خاستگاری است.
سوالی که در ذهن بسیاری از پرسشگران همیشه بوده و هست این است که چه موقع چای بخوریم و تفاوت انواع چای در چیست؟ ما در این مقاله قصد داریم تا شما را با انواع چای آشنا کنیم. این ها جزو پر مصرف‌ترین نوع چای هستند که ما ایرانیان همیشه از خواص بی‌شمارشان بهره برده‌ایم پس در ابتدا بهتر است با مزایای این دمنوش ساده آشنا شویم که تمام چای‌ها به نسبت کم‌وبیش هریک از این خواص را شامل می‌شوند.
خواص انواع چای
تاثیر چای بر دندان
چای برای سلامت دهان و دندان مفید است. بررسی‌های اخیر پژوهشگران دانشگاه شیکاگو نشان داده است پلی فنل موجود در چای سیاه با از بین بردن باکتری‌های دهانی, موجب نابودی آنها شده و در نتیجه پلاک‌های دندانی از بین می‌رود و از پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری می‌شود. البته در این بررسی چای سیاه به صورت یک دهان شویه استفاده شده است اما نوشیدن چای هم به از بین بردن پلاک‌ها کمک می‌کند.
چای به خاطر داشتن مقدار کمی تانن و فلوئوراید، از فساد، پوسیدگی و ایجاد حفره در دندان‌ها پیشگیری می‌کند. بررسی‌های دانشمندان ژاپنی نشان داده کودکانی که چای می‌نوشند خیلی کم به پوسیدگی و کرم خوردگی دندان دچار می‌شوند. ژاپنی‌ها به تازگی یک نوع خمیردندان ساخته و به بازار عرضه کرده‌اند که از تانن ساخته شده‌است.
عده‌ای بر این باور هستند که چای موجب خرابی دندان‌ها می‌شود که علت این تصور غلط مواد قندی و شیرین کننده هایی است که همراه چای مصرف می‌شود و موجب پوسیدگی دندان‌ها می‌شود. بهتر است چای را بدون قند بنوشید، یا قند یا شکر را به صورت حل شده در چای مصرف کنید و برای جلوگیری از پوسیدگی و رنگ گرفتن دندان‌ها بعد از صرف چای دهان و دندان‌هایتان را با آب بشویید.
عامل بعدی که موجب آسیب به دندان‌ها می‌شود داغ بودن چای است (؟)که اکثرا سعی دارند چای را داغ داغ بنوشند که این داغی نه فقط برای دندان‌ها بلکه برای معده نیز خطرناک است پس سعی کنید قبل خوردن چای بگزارید کمی از داغی آن کاسته شود.
تاثیر چای بر قلب
به بیماران قلبی نوشیدن چای توصیه می‌شود. چای از ایجاد لخته‌های خطرناک خون که منجر به حملات قلبی و سکته می‌شود پیشگیری می‌کند. مطالعات تجربی بیانگر این واقعیت است که سطح چربی خون و فشار خون بعضی مصرف‌کنندگان چای پایین‌تر از دیگران است. دانشمندان روسی پس از اجرای طرح‌های تحقیقاتی گسترده روی بیماران دریافته‌اند که چای، آثار نیرومندی برای به تاخیر انداختن پیشرفت گرفتگی عروق و تقویت عروق مویین و رقیق کردن خون و کاهش فشارخون دارد.
همچنین چای، مخصوصا چای نه چندان پر رنگ، از تشکیل آتروما (تشکیل پلاک‌های انسداد عروقی) در آئورت جلوگیری می‌کند. نتیجه یک آزمایش که در آن تعدادی خرگوش به عنوان نوشیدنی چای خورده‌اند، بیانگر این مطلب بود که این خرگوش‌هایی که چای ساده خورده‌اند کمتر دچار ناراحتی و آسیب آئورت شده‌اند. تحقیقات ژاپنی‌ها در سال‌های 1985 نشان می‌دهد که چای، کلسترول و تری گلیسرید خون را کاهش می‌دهد.
تاثیر چای بر جذب آهن
مصرف چای بعد از غذا، به هضم غذا به ویژه غذاهای چرب کمک می‌کند. تانن موجود در چای از جذب آهن پیشگیری می‌کند، به همین دلیل علت یک فنجان چای به بیماران مبتلا به هموکروماتوز توصیه می‌شود نوشیدن چای 2 ساعت بعد از غذا باشد.
تاثیر چای بر اعصاب
بعضی‌ها چای می‌نوشند چون معتقدند چای خاصیت آرام‌بخش دارد اما بعضی‌ها هم می‌گویند چای شادی‌آور و نشاط‌آور است. واقعیت این است که همه‌ی این صحبت‌ها درست است. چای تا قبل از دو دقیقه از دم کشیدن اثر نشاط‌آور دارد اما پس از مدتی به تدریج از خاصیت نشاط‌آور بودن آن کمتر شده و خاصیت آرام‌بخشی آن بیشتر می‌شود. بعد از گذشت 5 دقیقه از دم کشیدن چای، بیشتر کافئین آن وارد آب می‌شود.
چای ضد سرطان است
افرادی که در روز یک فنجان چای می‌نوشند در مقایسه با افرادی که چای نمی‌نوشند 15 درصد کمتر دچار سرطان کلیه می‌شوند. چای 30 نوع آنتی اکسیدان دارد و با توجه به مطالعات صورت گرفته روی آن میتوان گفت که مصرف چای احتمال ابتلا به سرطان کلیه را کاهش می‌دهد.
فلاونیدها گروهی از پلی‌فنل‌ها هستند که به طور طبیعی در چای وجود دارند. به نظر می‌رسد سطوح بالای این پلی‌فنل‌ها در بدن می‌تواند علاوه بر ویروس‌ها با سرطان‌های لوزالمعده، کولون، مثانه، پروستات، و سینه نیز مقابله کند.
تاثیر چای بر سوخت و ساز بدن
یک فنجان چای حدود چهار کالری دارد پس چای یک نوشیدنی کم کالری است. به علاوه چای متابولیسم را افزایش می‌دهد و با افزایش سوخت و ساز بدن کالری بیشتری مصرف شود و چربی‌ها راحت‌تر و زودتر سوزانده می‌شوند. مصرف چای موجب می‌شود آب بیشتری بنوشیم و آب از موادی است که برای شکسته شدن پیوند‌های بین سلول‌های چربی لازم است. چای به دلیل خاصیت ادرارآوری که دارد، به دفع سموم بدن کمک می‌کند. البته افرادی که اضافه وزن دارند بهتر است چای را بدون قند و مواد شیرین کننده مصرف کنند.
تاثیر چای بر پوست
200 میلی لیتر چای، حاوی 44 میلی گرم کافئین است که دریافت این مقدار کافئین می‌تواند در رفع خستگی بدن و به ویژه پوست به عنوان عضوی بسیار فعال کمک کند. خواص ضد سرطانی چای نیز از جمله مواردی است که می‌تواند در حفظ سلامت پوست تاثیر گذار باشد، به طوری که ترکیبات پلی فنلی موجود در چای مانع فعالیت ترکیبات سرطان زا به ویژه ترکیبات نیتروزی می‌شود که در فراورده‌های گوشتی وجود دارد و این خواص آنتی اکسیدانی، پیری زودرس پوست را به تاخیر می‌اندازد.
بالا بودن چربی خون از عواملی است که فرایند پیری را در بدن تسریع می‌کند و نوشیدن چای به خصوص چای سبز به دلیل فلاونوئیدهائی که دارد سطح چربی خون به خصوص کلسترول بد را پایین می‌آورد. به علاوه چای، به دلیل کافئین بالائی که دارد، یک محرک بوده و جریان خون را در سطح پوست افزایش می‌دهد و موجب دفع مواد زاید می‌شود که این کار، هم خستگی پوست را کاهش می‌دهد و هم موجب تغذیه بهتر آن می‌شود و موجب می‌شود سلول‌ها شادابی خود را حفظ کنند.
تاثیر چای بر کلیه
سلول‌های کلیه دارای بیشترین تماس با رادیکال‌های آزاد هستند و چای به دلیل داشتن آنتی اکسیدان از سلامت کلیه محافظت می‌کند. پلی فنول‌های موجود در چای سبز عملکرد کلیه را در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه بهبود می‌بخشند. پلی فنل‌ها، آنتی اکسیدان‌هایی هستند که سلول‌های انسان را از آسیب محافظت می‌کنند. طبق گفته‌ی پژوهشگران چای دارای مقادیر کم سدیم و مقدار زیادی پتاسیم است و از آنجا که بیماران مبتلا به بیماری کلیوی در مرحله پایانی باید مصرف پتاسیم خود را محدود کنند، به این مسئله توجه داشته باشند.
تاثیر چای بر حافظه
آلزایمر، بیماری تحلیل برنده اعصاب است که در آن ماده ای شیمیایی به نام استیل کولین در مغز کم می‌شود. چای با مهار آنزیم کولین استراز، روند آلزایمر را به تاخیر می‌اندازد. نوشیدن مرتب چای، حافظه را تقویت کرده و راه جدیدی برای پیشگیری و درمان آلزایمر است.
چای داغ و عوارض آن
چای را خیلی داغ نخورید. خوردن مایعات خیلی داغ می‌تواند به مخاط گلو و نای آسیب برساند و به بروز سرطان منجر شود طیق نظر پزشگان افرادی که چای را خیلی گرم می‌نوشند بیش از دیگران مستعد ابتلای سرطان نای هستند. تا چند سال پیش دانشمندان بر این یاور بودند که شاید چای باعث سرطان نای می‌شود ولی بررسی‌ها نشان داده است که این آسیب بخاطر داغ بودن آن است. پس برای حفظ سلامتی و بهره بردن بیشتر از فواید چای بهتر است چای خیلی داغ نخورید.
چای خاصیت ضد میکروبی دارد!
چای به دلیل داشتن انواع تانن که به آن طعم مخصوصی می‌دهد، بدون تردید یک ضد باکتری و ضد ویروس است. هنگام سرماخوردگی توصیه می‌شود که چای بیشتری بنوشید تا هم سرحالتر شوید هم سیستم ایمنی شما فعالتر شود.
محتویات چای
برگ چای، دارای کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم، پیگمان‌های فلاونیک، بازهای پوریک، تئوفیلین، ویتامین، کلروفیل، تانن و از همه مهمتر کافئین است.
کافئین.
ئوفیلین: این ماده ساختاری همچون کافئین دارد که هم در چای سبز و هم سیاه موجود می‌باشد. آثاری مانند شل کردن عضلات نایژه‌های ریه، افزایش جریان خون کلیه‌ها، افزایش انقباض پذیری و کارایی عضلات قلب، افزایش ضربان قلب، کاهش فشار خون و آثار ضد التهابی دارد.
تانین: یک پلی فنول تلخ مزه است. که اثر آن در بدن آرام بخشی سیستم عصبی مرکزی است.
تیانین: در چای چند آمینواسید وجود دارد اما بیشترین میزان اسید آمینه چای را تیانین تشکیل می‌دهد. عمده طعم چای به خاطر وجود همین ماده است.
کاتچین: این ماده بسیار مفید بوده و برای سلامتی بسیار سودمند است. کاتچین در چای سبز و سیاه وجود دارد اما میزان آن در چای سبز بیشتر است. این ماده ضد سرطان است، موجب کاهش کلسترول خون شده و یک آنتی‌بیوتیک و آنتی‌ویروس قوی است و همچنین از افزایش
فشارخون و افزایش قند خون جلوگیری می‌کند.
ویتامین‌های E و Cو ویتامین‌های گروه B ویتامین E یک آنتی‌اکسیدان قوی است که برای بدن بسیار مفید است. ویتامین C کاهش‌دهنده استرس بوده و علایم سرماخوردگی را کاهش می‌دهد. ویتامین‌های گروه B هم به متابولیسم کربوهیدرات‌ها کمک می‌کند.
فلوراید و فلووانوئید: فلوراید در استحکام دندان و فلووانوئید از ایجاد بوی بد دهان پیشگیری می‌کند.
همچنین چای حاوی فیبر، کربوهیدرات، لیپید و کاراتنوئید است.
چای سیاه
چای سیاه یک جایگزین عالی برای قهوه یا نوشیدنی‌های انرژی‌زا محسوب می‌شود، چرا که نه تنها یک نوشیدنی بدون قند و چربی و کم‌کالری است، بلکه خواص چای سیاه باعث می‌شود که فواید زیادی برای سلامتی نیز داشته باشد. گروه‌های قوی پلی‌فنول موجود در این نوشیدنی ، از جمله اپی گالوکاتچین گالات، تافلاوین‌ها، تیاروبیگین‌ها، اسید آمینه ال تیانین و چندین کاتچین یا فلاونوئید دیگر باعث می‌شوند که این نوشیدنی گیاهی به یک داروی موثر در سلامتی تبدیل شود. چای سیاه یک نوشیدنی محبوب در سراسر دنیاست. این نوشیدنی مخلوطیست از برگهای خشک چای که هنگام ترکیب با آب داغ می‌تواند نوشیدنی رضایت بخشی به شما بدهد.
چای سیاه بیش از 500 سال است که یک نوشیدنی محبوب به حساب می‌آید. معمولا طعم این چای نسبت به دیگر چای‌ها مانند چای سبز قوی‌تر است. برخی چای‌ها می‌توانند مقداری کافئین به بدنتان برسانند، در حالی که دیگر چای‌ها تاثیر آرام بخش دارند. برخی چای‌ها خواص میکروبیوم را افزایش می‌دهند به همین دلیل برای روده مناسب هستند. چای دارای فلاونوئید است که پتانسیل آنتی اکسیدانی دارند. آنتی اکسیدان‌ها می‌توانند به حفظ سلامت سلول‌ها کمک کنند. همچنین خطر بیماری کرونر قلب و برخی سرطان‌ها را کاهش دهد.
چای سفید
چای بسته به اینکه تحت چه نوع فرآوری قرار بگیرد، می تواند انواع چای سبز، چای مشکی و حتی چای سفید را تولید کند. چای سفید یکی از بی رنگ ترین و خوش طعم ترین نوع چای است که بسیار سریع اماده می‌شود چای سفید قبل از اینکه برگهای گیاه چای به طور کامل باز شوند، هنگامی که جوانه‌ها هنوز توسط رگه‌های سفید پوشیده شده‌اند ،برداشت می‌شود. از همین رو نام “چای سفید” را به خود اختصاص داده‌است.
این جوانه‌ها و برگهای گشوده نشده که ازتازه‌ترین برگهای رشد کرده بر روی درخت چای هستند، حاصل می‌شوند و سریع و بسیار دقیق خشک می‌شوند. بنابراین برگ‌ها زمان کافی برای اکسیداسیون به میزانی که در تولید چای سبز و سیاه رخ می‌دهد، ندارند. اکسیداسیون یعنی برگ ها بعد از برداشت چه مدت زمانی اجازه دارند تا در معرض اکسیژن هوا قرار بگیرند. هرچه طولانی تر در معرض اکسیژن قرار بگیرند، برگهای آن تیره تر شده و طعم و مزه قوی و عمیق تری پیدا می کند. این میزان کم فرآوری انجام شده و اکسیداسیون در برگ چای، باعث بوجود آمدن یکی از لطیف ترین و خوش طعم ترین چای های موجود، یعنی چای سفید می‌شود.
کاتچین‌های موجود در چای سفید به دلیل خواص ضد ویروسی که دارند خطر ابتلا به بیماری کبدی از جمله هپاتیت B را کاهش می‌دهند. چای سفید نسبت به چای سبز و سیاه کمتر اکسیده می‌شود در نتیجه مقدار کاتچین موجود در آن بیشتر است. کاتچین موجود در چای سفید سوخت و ساز بدن را افزایش داده و موجب لاغری می‌شود.
چای سبز
چای سبز یکی از فرآورده‌هایی است که از برگ چای به دست می‌آید چای سبز از دیرباز به خاطر محتوای غنی از آنتی‌اکسیدان خود شناخته شده است و در کشورهای خاور دور استفاده می‌شده است. چای سبز حاوی مقادیر بسیار زیادی از انواع آنتی‌اکسیدان‌ها است که برای بهداشت پوست و مو فایده دارد؛ ازاین‌رو امروزه در تمام کرم‌ها و مواد آرایشی برای حفظ سلامتی پوست از یک قسمت چای سبز در فرمولاسیون کرم‌ها، ماسک موها، شوینده‌های پوستی و مواد آرایشی استفاده می‌شود.
چای سبز هیچ گونه کالری ندارد، به همین دلیل می‌توانید بدون دغدغه مصرف کالری آن را میل کنید. یکی از فواید مصرف چای سبز کنترل دیابت است. این دمنوش با تأثیر مثبتی که بر تنظیم سطح گلوکز خون دارد می‌تواند سرعت افزایش قند را پس از خوردن غذا کند کرده و از انسداد زیاد انسولین در بدن جلوگیری کند. این دمنوش از شدت بیماری‌هایی مانند پارکینسون و آلزایمر کم می‌کند. دلیل این امر نیز محافظت از سلول‌های مغزی و ترمیم سلول‌های آسیب دیده است.
چای سرخ(ترش)
بسیاری تصور می‌کنند چای ترش نوعی چای سیاه است؛ در حالی که این چای از گل‌های گیاه دیگری به نام هیبیسکوس یا جامائیکا گرفته می‌شود که در اصل بومی کشورهای آمریکای لاتین و آفریقایی است. گل‌های این گیاه به رنگ زرد هستند اما بعد از این که میوه‌هایش برسد به رنگ قرمز درمی‌آید. چای سرخ یا چای ترش یک نوع چای گیاهی است که میتوان آن را هم در حالت گرم و هم به صورت سرد مصرف کرد، چای ترش خواص بسیار زیادی دارد. این چای به دلیل طعم ترش و اعجاب انگیزش و همچنین نداشتن کافئین از محبوبیت زیادی برخوردار است.
استفاده از دمنوش چای ترش به دوران باستان برمی‌گردد، زمانی که مصریان فکر می‌کردند این گیاه می‌تواند تب را کاهش دهد و سایر بیماری‌ها را درمان کند. طبع چای ترش سرد و خشک است بنابراین در طب سنتی به افراد سرد مزاج به ویژه در فصول سرد سال توصیه نمی‌شود و افراد گرم مزاج از آن استفاده می‌کنند. با این حال چای ترش خواص بسیاری دارد و از نظر طب
نوین هر کسی می‌تواند از آن استفاده کند.
چای کوهی
چای کوهی گیاهی پرخاصیت است که در کوه‌های خوانسار نیز یافت می‌شود. این گیاه فوق العاده معمولاً به صورت بوته ای رشد می‌کند و از لحاظ ظاهری دارای سنبله هایی از گل به رنگ صورتی مایل به بنفش و زرد می‌باشد که در میان انبوهی از کرک پشمی قرار گرفته است که بسیاری از نام هایی که برای آن انتخاب شده است به خاطر همین کرک و پشم ها می باشد.
چای کوهی حاوی ترکیبات شیمیایی شامل هاپیرین، ماده قرمز رنگ هایپریسین، تانن و اسید نیکوتینیک است. چای کوهی، بسیار خوش عطر و بو و لذیذ است. در گذشته، از چای کوهی تنها به عنوان داروی درمان و التیام زخم استفاده می‌کردند.
یکی از خواص چای کوهی این است که سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و به درمان سرماخوردگی کمک می‌کند. چای کوهی خلط‌آور است و در درمان برونشیت و آسم مؤثر است. دیگر خواص چای کوهی بهبود سوزش معده و زخم است. چای کوهی از اضطراب می‌کاهد و موجب خواب راحت و عمیق می‌شود.
از خواص چای کوهی می‌توانیم به مواردی مانند سلامت پوست، درمان ویروس‌ها، درمان افسردگی، پیشگیری آلزایمر، رفع بی‌خوابی، کمک به افزایش وزن، ضدعفونی مجاری ادراری، ضد درد و ورم معده، درمان کراز، تسکین درد دنبالچه، ضد سرطان، ضد کرم‌های گوارشی، درمان میگرن، درمان اسهال خونی، تقویت قوای جنسی، رفع آرتریت، رفع کم خونی و تقویت سیستم ایمنی بدن اشاره کنیم.
انواع چای که برای شما معرفی شد را میتوان با آویشن، به‌لیمو، بهارنارنج، هل، دارچین، گل‌محمدی، نبات و ... دم کرد و با توجه به سلیقه شما استفاده نمود.
